Historie Safarischip de Blauwe Bever

Ver voordat er gedacht werd aan een schip, waarmee passagiers de Neder-Rijn, de Lek en de aanliggende natuurgebieden konden ontdekken, werden de eerste zaadjes al gepland toen men in de jaren zeventig vaststelde dat er actie moest worden ondernomen om tot een verbeterd rivierecosysteem te komen.
Eind zeventiger jaren begon de waterkwaliteit van de rivier de Rijn langzaam maar zeker te verbeteren, nadat deze na de Tweede Wereldoorlog en in de jaren 1960 in hoge mate was verslechterd. Er werden zoveel chemicaliën en pesticiden in de rivier aangetroffen, dat je er, bij wijze van spreken, een filmrolletje in kon ontwikkelen en door zoutlozingen van de kalimijnen in Frankrijk werd het er niet beter op.
De inzichten, gepubliceerd in het rapport ‘Grenzen aan de Groei’ van de Club van Rome, drongen ook steeds meer door bij beleidsmakers en in het denken over het beheer van het rivierecosysteem.
Maatregelen als terugdringen van lozingen, verbeterde industriële processen en rioolwaterzuivering hadden een zodanig effect, dat de rivier weer tot leven kwam.

De natuurbescherming kwam met een herstelplan voor het rivierecosysteem: ‘Plan Ooievaar 1986’.
Daarin werd gepleit voor een ‘stroomgebiedbenadering’, waarin de rivier van bron tot monding werd bezien, nadrukkelijk in combinatie met de aanliggende gronden (toevoegen van ruimte). Aan de rivierdynamiek werd een hoge waarde toegekend, loslaten in plaats van beteugelen. Ook diende de landbouw  in de uiterwaarden te verdwijnen. Die zou natuurlijke ontwikkelingen, zoals de vorming van ooibos, belemmeren.
Bij gebieden zoals ‘De Blauwe Kamer’ werden oevers weer nadrukkelijk onderdeel van de rivier gemaakt. Hierdoor kon het rivierecosysteem zich herstellen. De rivier als één groot natuurgebied was voor Nederland een nieuw fenomeen.

Utrechts Landschap zag het als haar taak de mensen hiermee vertrouwd te maken en ontdekte dat dit het beste vanuit de rivier kon plaatsvinden. Varend op de rivier beleef je op een intense manier dat het bij een rivierecosysteem niet alleen gaat om de afvoer van water. Ook wordt vanaf een schip op de rivier de samenhang tussen verschillende gebieden veel beter zichtbaar.

De romp is in Friesland volgens de normen van de scheepvaartinspectie gerepareerd. Door de timmerlieden van Utrechts Landschap is in de Eem bij Eembrugge de kajuit gebouwd. Vele aanpassingen werden doorgevoerd om aan de door de Inspectie opgelegde regels van het varen op de Rijn te voldoen. In 2000 werd het schip gecertificeerd enomgedoopt in ‘De Blauwe Bever’. Hiermee werd de relatie met het natuurgebied de Blauwe Kamer en het herstel van de riviernatuur, waarvan de terugkeer van de bever een symbool was, tot uitdrukking gebracht.
De twee motoren werden in 2011 vervangen door zo goed als nieuwe diesels, afkomstig van stroomgeneratoren uit gesloten Vliegbasis Soesterberg.

Utrechts Landschap besloot in 2016 afscheid van het schip te nemen. In het najaar van 2016 namen de vrijwilligers, verenigd in de Stichting Rijnoevervaarten i.o., het besluit om het schip met zijn unieke activiteiten over te nemen.
Hier heeft het Utrechts Landschap van harte aan meegewerkt. Het schip werd in februari 2017 voor een symbolisch bedrag en met een met een dotatie in het onderhoudsfonds overgedragen aan de nieuw opgerichte Stichting Rijnoevervaarten.